Birçok içe kayma çeşidi vardır. İçe kayma doğuştan olabilir veya sonradan açığa çıkabilir. Sürekli bir kayma olabileceği gibi ara ara kayma şeklinde görülebilir. Tüm hastalar farklıdır ve bazıları sınıflandırmaların hiçbirine uymaz. Burada içe kaymaları 3 ana başlık olarak ayıracağız;
- Erken başlangıçlı (İnfantil /Konjenital) İçe Kayma
- Akomodatif (Hipermetropiye bağlı) İçe Kayma
- Diğer İçe Kaymalar
İçindekiler
Erken Başlangıçlı (İnfantil) İçe Kayma
Yaşamın ilk 6 ayında ortaya çıkan içe kaymalara Erken Başlangıçlı (İnfantil) Ezotropya denilmektedir. Erken çocukluk döneminde en sık görülen içe kayma tipidir.
Bu kaymalar geniş açılı dediğimiz belirgin içe kaymanın olduğu, bu yüzden göz tembelliği ihtimalinin yüksek olduğu kaymalardır.
Farklı motor bozukluklarla birlikte olma ihtimalleri yüksektir ve genellikle bu bozukluklar 2 yaşından sonra belirginleşir. Bunlar:
- Alt Oblik Hiperfonksiyonu (Çapraz Kayma)
- Disosiye Vertikal Deviasyon(DVD) (Yukarı Kayma)
- Latent (Gizli) Nistagmus (Bir göz kapatıldığında diğer gözde titreme)
Bu bebeklerde göz dereceleri çoğunlukla normal sınırlar içerisindedir ve göz hareketlerinde herhangi bir kısıtlılık yoktur.
Tedavi
Tedavide öncelikle derecesi varsa gözlük verilir. Göz tembelliği tedavisi için kapama yapmaya başlanır. Bu kaymalarda asıl tedavi ameliyattır. Her iki gözün görsel gelişiminin, her iki gözü kullanma yeteneğinin ve üç boyutlu görmenin mümkün olduğunca gelişebilmesi için en geç 2 yaşına kadar, mümkün olduğunca 12 aylık olana kadar ameliyatın yapılması önerilir.
Birçok uzman 6 ay ile 12 ay arasında ameliyatın yapılmasını önermektedir. Ameliyattan önce de sonra da göz tembelliğinin tedavisi çok önemlidir. Bu nedenle kapama tedavisi ile yakın takip gerekmektedir.
Akomodatif (Hipermetropiye bağlı) İçe Kayma
Gözde içe kaymanın en önemli nedenlerinden bir tanesi hipermetropidir (yakını görememe). Çocuklardaki hipermetropi yetişkinlerdeki durumdan farklıdır.
Çocuklar yüksek hipermetrop olsalar bile yakını da uzağı da uyum yaparak görebilirler. Bunu sağlayan şey, onların gözlerindeki göz bozukluğunu ortadan kaldırma yani uyum yeteneğidir. Buna Akomodasyon denilmektedir.
Hipermetropiye Bağlı İçe Kayma Neden Olur?
İnsanın net görebilmesi için nesnelerin görüntüsünün retinada odaklanması gerekir. Çeşitli uzaklıklardaki nesnelerin görüntüsünü retinaya düşürebilmek için göz merceği kalınlaşıp incelerek kırma gücünü değiştirir. Buna uyum yeteneği (odaklanma, akomodasyon) diyoruz.
Akomodasyon yeteneği çocukluk çağında en yüksek düzeyde olup, yaş ile birlikte giderek azalır. Bu yüzden belli bir yaştan sonra yakını net görebilmek için yakın gözlüğü ihtiyacımız olur.
Akomodasyon yaparak yakındaki bir objeyi net görebilmek için göz merceği kalınlaşırken aynı esnada gözler birbirine biraz yaklaşır ve göz bebekleri küçülür. Yani bu 3 olay akomodasyonun (uyumun) bir parçasıdır.
- Gözler birbirine yaklaşır
- Göz bebekleri küçülür
- Yakını net görme
Bu uyum mekanizmasındaki dengesizlik ise gözlerde içe kaymaya neden olur, bu kayma tipine Akomodatif Ezotropya ismini veriyoruz. Akomodatif Ezotropya tipik olarak +2.00 ile +6.00 derece arasında hipermetropisi olan çocuklarda görülmektedir. Bir kısmı ilk 1 yaşta görülürken, çoğunlukla 2-4 yaş arasında ortaya çıkmaktadır.
Hipermetropiye Bağlı İçe Kayma Tedavisi Nasıl Yapılır?
Akomodatif ezotropya tedavisi için ilk adım, gözlükle tam düzeltme yapılmasıdır. Damlalı muayene sonrasında elde edilen gözlük değerlerinin mümkün olan en yüksek hali hastaya reçete edilmelidir.
Amaç gözlerin uyum yapmadan görmesini sağlayarak uyumla beraber açığa çıkan içe kaymanın engellenmesidir. Bu yüzden gözlükler çıkartıldığında kayma ortaya çıkması normaldir. Önemli olan kaymanın gözlükle kontrol altına alınmasıdır.
Gözlük tedavisi sonrası 3 farklı durum gelişebilir.
- Gözlükle Düzelme: Gözlükle kayma hem yakında hem uzakta tama yakın (10 prizma altında) düzelir. Bu hastalar gözlükle takip edilir.
- Gözlükle Uzakta Düzelme Yakında Düzelmeme: Kullanılan gözlükle uzakta kayma düzelmesine rağmen yakında 10 prizmanın üzerinde kayma kalmıştır. Bu hastalara Bifokal denilen çift odaklı gözlük reçete edilir. Bu gözlüklerin üst kısmı uzak görme için, alt kısmı yakın görme içindir. Yakın kısmı normal derecesinin üzerine +2,50/+3,00 derece eklenerek reçete edilir.
- Gözlükle Tam Düzelmeme: Gözlükle kayma açısı azalsa da hem yakında hem uzakta 10 prizmanın üzerinde kayma mevcuttur. Bu duruma "Kısmi Akomodatif Ezotropya" denilmektedir. Gözlükle düzelmeyen kısım ameliyat edilerek düzeltilir. Burada ailenin akılda tutması gereken şey, çocuğun ameliyattan sonra da gözlüğe devam edeceği ve ameliyatla sadece gözlüğün düzeltmediği kısmın düzeltildiğidir. Yani gözlük çıkartıldığında eskisi kadar olmasa da yine kayma görülmesi normaldir.
Uzakta Daha Belirgin İçe Kayma (Diverjans Yetmezliği)
Genellikle erişkin yaşta ortaya çıkar. Çoğunlukla yavaş yavaş artma eğilimde olup, bazen ani başlangıçlı da olabilir. Altta yatan nörolojik bir problem olabileceği için bu hastalar mutlaka Nöroloji doktoru tarafından da değerlendirilmelidir.
Gözlerin birbirinden uzaklaşmasına (dışarı doğru) diverjans denilmektedir. Yakına bakarken gözler birbirine yaklaşırken (konverjans), uzağa bakarken gözler birbirinden uzaklaşır. Bu uzaklaşma yeteri kadar olmadığında uzakta içe kayma ve çift görme ortaya çıkar.
Çoğu hasta uzakta çift görmeden rahatsızlık duyarken bazı hastalar çift görme değil de bulanık görme tarif ederler. Bu aslında iki görüntünün tam olarak ikiye ayrılmaması ve üst üste binmesi sonucu oluşur.
Diverjans yetmezliği sadece gözde kayma görülmesi sebebi ile değil, çift ve/veya bulanık görme sebebiyle de yaşam kalitesini ciddi olarak etkileyen bir rahatsızlıktır.
Düşük açılı kaymalarda prizmatik gözlüklerden yararlanılabilir. Daha belirgin kaymalarda ise tedavi cerrahidir.
Instagram’da bizi takip etmek için tıklayınız.
